Twoje Centrum Szkoleniowe

PYTHON Pętle | while

 

Mechanizm pętli służy do wykonania pewnej grupy czynności wielokrotnie. W języku Python mamy dwa rodzaje pętli pierwsza z nich to pętla while.

while warunek :
  instrukcje
else :
  instrukcje

 

W budowie pętli while można doszukać się analogii do instrukcji warunkowej if. Podobnie jak w niej rozpoczynamy od słowa kluczowego, w tym wypadku while, po którym następuje warunek i symbol dwukropka. Następnie znajduje się blok instrukcji, z których każda oddalona jest od lewej strony tabulatorem.

Opcjonalnym elementem jest blok else, wykonywany zawsze, jeśli warunek nie jest lub przestanie być spełniony.

 

while

Przejdźmy do pierwszego przykładu:

x = int(input("Podaj dowolną liczbę naturalną: "))
while x > 0 :
    print("Obieg pętli")
    x -= 1
else :
    print("Wewnątrz else")
print("Poza pętlą")

 

Użytkownik podaje dowolną dodatnią liczbę całkowitą. Rozpoczyna się pętla while:

1. Sprawdzany jest warunek, czy podana liczba jest większa od 0, jeśli tak przechodzimy do punktu 2
2. Na ekran wypisany zostaje tekst “Obieg pętli”
3. Zostaje zmniejszona wartość x o 1
4. Powrót do punktu pierwszego
5. Jeśli warunek z punktu pierwszego nie jest spełniony, wykonuje się instrukcja wewnątrz bloku else: wypisany zostaje na ekran tekst “Wewnątrz else”
6. Po wyjściu z pętli wykonują się dalsze instrukcje programu

 

Efekt dla podanej przez użytkownika wartości: 5

Podaj dowolną liczbę naturalną: 5
Obieg pętli
Obieg pętli
Obieg pętli
Obieg pętli
Obieg pętli
Wewnątrz else
Poza pętlą

 

Dodajmy fragment kodu, który ponumeruje nam poszczególne obiegi pętli.

x = int(input("Podaj dowolną liczbę naturalną: "))
obieg_petli = 0
while x > 0 :
    obieg_petli += 1
    print("Obieg pętli nr:",obieg_petli)
    x -= 1
else :
    print("Wewnątrz else")
print("Poza pętlą")

 

Za numerację odpowiadała będzie nowa zmienna o nazwie obieg_petli. Jej początkową wartość ustawiamy na 0, w każdym obiegu pętli zwiększając o 1.

Ponownie efekt dla podanej przez użytkownika wartośći: 5

Podaj dowolną liczbę naturalną: 5
Obieg pętli nr: 1
Obieg pętli nr: 2
Obieg pętli nr: 3
Obieg pętli nr: 4
Obieg pętli nr: 5
Wewnątrz else
Poza pętlą

 

Zobaczmy sposób wykorzystania pętli while na jeszcze jednym przykładzie. Użytkownik poda nam dowolną liczbę naturalną, my natomiast obliczymy sumę poszczególnych liczb, począwszy od 1 aż do wartości tej liczby.

Np. dla wartości 3 wynikiem będzie suma 1 + 2 + 3 = 6.

x = int(input("Podaj dowolną liczbę naturalną: "))
suma = 0
obieg_petli = 0
while obieg_petli < x :
    obieg_petli += 1
    suma = suma + obieg_petli
    print("Obieg pętli nr:",obieg_petli,"- obliczona suma:",suma)
print("Suma kolejnych liczb składających się na ",x,"wynosi",suma)

1. Użytkownik podaje wartość liczby naturalnej
2. Ustawiamy wartości zmiennych suma, obieg_petli na 0
3. Sprawdzamy warunek: czy obieg_petli jest liczbą mniejszą niż x podane przez użytkownika, jeśli tak przechodzimy do pkt 4
4. Zwiększamy wartość zmiennej obieg_petli o 1, obliczamy sumę, dodając do dotychczasowej wartości sumy wartość obieg_petli
5. Wypisujemy na ekran komunikat, w którym jesteśmy obiegu pętli i ile na chwilę obecną wynosi suma, wracamy do pkt 3
6. Po zakończeniu pętli przechodzimy do wypisania komunikatu podsumowującego

 

Przykład wykonania programu:

Podaj dowolną liczbę naturalną: 5
Obieg pętli nr: 1 - obliczona suma: 1
Obieg pętli nr: 2 - obliczona suma: 3
Obieg pętli nr: 3 - obliczona suma: 6
Obieg pętli nr: 4 - obliczona suma: 10
Obieg pętli nr: 5 - obliczona suma: 15
Suma kolejnych liczb składających się na  5 wynosi 15